Üç yıl önce Sabancı Holding'den 200 milyon dolar piyasa değeri üzerinden satın aldığı Sasa Polyester'in hisse değerini 14'e katlayan İbrahim Erdemoğlu, kardeşi Ali Erdemoğlu ile birlikte adını bu yıl FORBES 100'e yazdırdı. Planladığı "çılgın" yatırımları hayata geçirebilirse birkaç yıl içinde milyarderler ligine yükselişine şahit olabiliriz.
İbrahim Erdemoğlu, aile holdinginin İstanbul Yenibosna'daki genel merkez binasındaki odasında raporlara gömülmüş durumda. Masasının bir ucunda, 650 milyon dolarlık kişisel servetiyle ilk kez yer aldığı "En Zengin 100 Türk" listesinin yayımlandığı FORBES'un geçen ayki sayısı için ancak yer açabilmiş. Geri kalan kısmı şirketlerin finansalları ve performanslarını gösteren öbek öbek kağıt yığınlarıyla dolu.
İbrahim Erdemoğlu ve ağabeyi Ali Erdemoğlu'nu bu yıl FORBES 100'de ilk kez yer almalarının ardında, üç yıl önce Sabancı Holding'den satın aldıkları Sasa Polyester yatıyor. Bu dönemde Sasa'nın hisse değerini 14 kat artıran ibrahim Erdemoğlu, "Sasa'yı milyar dolarlık bir şirkete dönüştürecek, büyük planları" olduğunu anlatıyor.
Uzun yıllardır Merinos ve Dinarsu ile sadece Türkiye'nin değil dünyanın da önemli halı üreticileri arasında yer alan Erdemoğlu'nun elyaf sektöründeki yatırımları, altı yıl önce aile içinde alınan bir karar dayanıyor. Türkiye' nin her yıl 1 ila 1,5 milyar dolar arasında elyaf ithalatı yapması yatırım kararının temel nedeni. Birkaç yıl boyunca sıfırdan yatırım yapmak için girişimlerde bulunduktan sonra Sabancı Holding'in Sasa Polyester'i satma kararı, iki şirketin yollarının kesiştirdi.
Sabancı Holding 2008'den sonra yeni bir strateji belirlemişti. Sanayide küçülecek Akbank'ın grup içindeki ağırlığını da enerji sektöründe büyüyerek dengeleyecekti. Bu strateji doğrultusunda satışlar art arda geldi. Olmuksa, Windsa, Bossa ve en nihayetinde Sasa.. Nisan 2014'te Sabancı Holding Sasa için Taylandlı Indorama Grubu'na 62 milyon dolara satmak üzere el sıkıştı. Ancak Sasa'nın Türk tekstil sektörü için hayati önemi, şirketin yabancılara satışı konusunda ciddi bir panik ve tepki havası oluşturdu. Eleștiriler, Sabancı Holding'in mevcut yönetiminin Sakıp ve Özdemir Sabancı'ya ihanet ettiğine kadar vardı.
Sonuç olarak satış için Rekabet Kurumu'ndan olumlu görüş çıkmasına rağmen Sabancı ve Indorama arasında anlaşmanın iptal edildiği 13 Ocak 2015'te borsaya bildirildi. İptal açıklaması Kamuyu Aydınlatma Platformu'na gönderildiğinde saat 17:01 idi. Sadece bir saat sonra 18:01'de ise yeni bir açıklama geçildi. Sasa Polyester'in yüzde 51’ini Erdemoğlu Holding'in 102 milyon dolara satın aldığı açıklandı. Devreye Erdemoğlu Holding'in girmesiyle iki taraf da kazançlı çıkmıştı. Sabancı Holding hem şirketi yerli bir yatırımcıya satarak tepkilerden kurtuldu hem de fiyat 40 milyon dolar yükseldi, Erdemoğlu ise polyester yatırımını sıfırdan yapmaktan kurtuldu.
Sasa Polyester, Sabancı Grubu'nun halka açık şirketlerindendi. Dolayısıyla şirketin değerini ve borsa performansını tarihsel olarak takip etmek mümkün. Sabancıların sanayideki ağırlıklarını azaltıp enerji sektöründe büyüme stratejisi belirledikleri 2008`de Sasa Polyester'in cirosu 350 milyon liraydı. Şirketin o dönemdeki hisse fiyatı ise 0,2 lira seviyesindeydi. Sonraki altı yılda Sasa durağan bir seyir izledi. Sabancı Grubu bünyesinde geçirdiği son yilda, 2014'te, sirket 1,2 milyar lira ciro elde etse de, hisse fiyatı 1 lira düzeyinde kaldı. Bu rakam üzerinden Yüzde 51'i 102 milyon dolara el değiştiren Sasa'ya satış esnasında 200 milyon dolar değer biçildi.
Sasa'nın borsa performansına bakıldığında şirketin Sabancı Holding bünyesinde geçirdiği son altı yılla Erdemoğlu Holding bünyesinde geçirdiği son üç yıl arasında siyahla beyaz kadar fark var. Özellikle 2017 nin ilk çeyreğinden itibaren yakalanan yükseliş grafiği baș döndürücü. 22 Mart 2018 itibariyle Sasa Polyester'in hisse fiyatı 14 lirayı; piyasa değeri ise 15 milyar doları aşmış durumda Rakamlar Sasa'nın Erdemoğlu'nun elinde üç yıl geçirdikten sonra 14 kat değerlendiğini gösteriyor. İbrahim Erdemoğlu ve kardeşi Ali Erdemoğlu'nu bu yıl FORBES 100'e taşıyan asıl neden de Sasa’daki bu değer artışı. Bu noktada ilk akla gelen soru șu: Erdemoğlu, neyi farklı yaptı da şirketin hisse değerini üç yılda 14 kat arttırdı?
İbrahim Erdemoğlu bu soruyu duyunca "Şirketi aldıktan sonra fabrika arazisinde petrol falan bulmadık" diyerek uzun uzun gülüyor. Ardindan hemen ciddileşerek üretim verimliliğini ve maliyetleri iyileştirmek için șirkette yaratıkları değişimi anlatmaya başlıyor.
Sasa'daki değer artışını anlayabilmek için Sabancı ile yeni dönemi kıyaslamakta fayda var. Sasa'nın Sabancı Holding bünyesinde geçirdigi son üç yıllık finansal performansa bakıldığında durum pek iç açıcı görünmüyor. Şirket 2012'de 30 milyon lira zarar etmis, 2013'te ise sadece 6 milyon lira kar açıklamıştı. 2014'te 70 milyon lira kar açıklasa da bu rakam 2017 performansının yanında sönük kalıyor. Sasa Polyester'in 2017`yi 203 milyon liralik vergi öncesi karla kapatması piyasa değerinin neden bu kadar hızlı yükseldiği hakkında fikir vermesi açısından önemli.
İbrahim Erdemoglu "Sıfır mertebede olan bir şirket bu hale geldi" cümlesiyle özetliyor durumu. "Şirketin satılacağı konuşulup süreç de uzayınca şirkette herkesin motivasyonu kırılr. Olaya bakışı değişir. Ortaya çıkan sorunlara kısa vadeli çözümler bulunur. Bu ruh hali de doğaldır. Sasa'yı aldığımızda şirkette böyle bir atmosfer vardı" diye anlatıyor satın aldıkları Sasa'yı. Sonrası ise hızlı bir yükselme. "Satın alıp her sey netleşince bu atmosfer de değiști. Verimliliği ve üretimi artırmak için șirketi elden geçirdik" diyor.
Sabancı Holding'den şirketi aldıktan sonra borsada işlem gören diğer şirket hisseleri için de yasa gereği çağrı yaptılar. Sonuç olarak blok satın aldıkları yüzde 51'e ek olarak yaklaşık yüzde 34 hisseyi de borsadan satın alarak şirketteki paylarını yüzde 84,8'e yükselttiler. Erdemoğlu Holding'e ait olan bu hisseleri İbrahim ve Ali Erdemoğlu kardeşler dolaylı olarak paylaşıyor. Erdemoglu Holding'de İbrahim Erdemoğlu yüzde 46,7'lik oranıyla en büyük hissedar. Ağabeyi Ali Erdemoğlu'nun hisse oran ise yüzde 40,8. İbrahim Erdemoğlu dolaylı olarak Sasa'nın yüzde 39,6'sına sahip. Ali Erdemoğlu ise yüzde 34,6'sına.
Erdemoğlu kardeşler, üç yıl önce Sabancı Holding ve borsadan topladıkları Sasa hisseleri için 168 milyon dolar ödemişlendi. Sahip oldukları Sasa'nın hisselerini bugün satmak isteseler, elde edecekleri gelirse mevcut piyasa değeri üzerinden yaklaşık 1,3 milyar dolara yakın. Her risk sermayesi şirketinin iştahını kabartacak olan bu getiri İbrahim Erdemoğlu'na hatırlatıldığında bu hesap ilk kez aklına gelmiş gibi bir an duraksıyor ve "hiçbir zaman rakamlara bu șekilde bakmadık" karşılığını veriyor. Amacı kısa vadeli karlar değil, șirketi uzun vadede bir 'dev'e çevirmek.
Bu nedenle yatırım hazırlıklarına son gaz devam ediyor. Şubat başında Sasa'nın Adana merkezdeki mevcut arsalarına bitişik konumda bulunan 304 bin metrekarelik araziyi 101 milyon liraya satın aldılar. Bu arazi Sasa fabrikasını büyütmek için kullanılacak. Erdemoğlu'nun planı, kapasite artırımı ile ürün gamına yeni ürünler eklemek ve mevcut ürünlerin üretim hacmini yükseltmek. Bu amaçla devam eden iki büyük yatırım, ilk etkilerini 2019 sonunda gösterecek. "Bu yıl sonunda üretime geçecek olan 350 bin tonluk yeni elyaf tesisimizin ciroya katkısı 2019'da 500 milyon dolar olacak' diyen Erdemoğlu başka bir yatırıma daha vurgu yapıyor: "Şu anda inşaatı devam eden diğer yatırımız da yine 350 bin ton kapasitede olacak. FDY iplik ve tekstüre iplikler üreteceģimiz bu tesisin ciroya katkısı da yine 500-550 milyon dolar mertebesinde." Sadece bu yatırımlar bile Sasa'nın 1,6 milyar lira olan 2017 cirosunun 2019 sonunda 5 milyar liranın üzerine çıkacağı anlamına geliyor.
Sasa'yı asıl sıçratacak plansa hiç kuşkusuz rafineri projesi. Şirket polyester elyaf, filament, polyester bazlı polimerler gibi özellikli ürünler üretiyor. Hammadde ihtiyacını ise petrokimya rafinerilerinden karşılıyor. İbrahim Erdemoğlu'nun amacı Sasa'yı kendi hammaddesini de üreten entegre bir şirkete çevirmek. Bunun için planlanan yatırım tutarı ise 4 milyar dolara kadar yükselebilir.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi 27 Mart'ta yaptığı bir konuşmada Sasa için de hayati olabilecek bir açıklama yaptı. Bakan, 21 ya da 22 yatırımcıya 100 milyar lira yatırım bazlı teşvik belgesi verileceğini söyledi. Bakanlığın daha önce yaptığı açıklamalarda teşvik kapsamındaki bu projelerin ağırlıklı olarak enerji, sağlık, petrokimya ve metalürji sektörlerinde olduğu söylenmişti. Dolayısıyla Erdemoğlu'nun kurmak istediği rafinerinin de bu kapsamda olması şirket için önemli bir avantaj yaratabilir.
Ocak 2018 sonunda bu yatırım için önemli bir adım atıldı. Şirket, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi'nin telaffuz ettiği "Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesi" kapsamında rafineri yapmak için kullanacağı arazi için Ekonomi ve Enerji bakanlıklarıyla görüşmelere başladı. Söz konusu arazi Hatay, Dörtyol'da bulunuyor. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına (TPAO) ait 2 milyon 935 bin metrekarelik arazinin de içinde bulundugu yaklaşık 4,5 milyon metrekare büyüklüğündeki arsanın satın alınma, tahsis veya kiralama yollarından biriyle Sasa'ya devredilmesi bekleniyor. İbrahim Erdemoğlu yakın zamanda bu görüşmelerin olumlu bir șekilde sonuçlanacağı konusunda oldukça iyimser. Araziyi bu yıl içinde devralabilirse yatırıma hemen başlayacaklarını söylüyor.
Sasa'nın yakaladığı performans bütün aracı kuruluşların dikkatini de şirkete çevirdi. Deniz Yatırım'ın 16 Şubat'ta yayımladığı Sasa görüşü oldukça çarpıcı. Şirketteki verimlilik artışını ve potansiyeline vurgu yapıyor: "Sasa Polyester'de operasyonel karlılıkta iyileşme dikkat çekiyor. Şirket cirosunun yüzde 27 arttığını ve iyileşen ürün marjlarının etkisiyle FAVÖK'teki artışın yüzde 38'lere vardığını gözlemlemekteyiz". Deniz Yatırım, yüksek çarpanları nedeniyle faaliyet karındaki iyileşmenin şirketin hisse fiyatına yansıdığı tespitini yapsa da, gelecek dönem performansının 4 milyar dolara yakın teşvik paketli polimer üretim tesisine bağlı olduğuna vurgu yapıyor.
Erdemoğlu, yaptığı iyileştirme ve yeni yatırmaların tamamını Sasa bilançosunda tutuyor. Dolayısıyla yüksek tutarlı bu yatırımlar için alınan krediler ve borçlar da borsada değerleniyor. Oyak Yatırım da bu borçlara dikkat çekiyor, Şirketin net borcunun 2017'ye göre yüzde 54 artarak 831 milyon liraya yükseldiğini söylüyor: "Net borç/FAVÖK buna rağmen 3,3 katlık oranı ile makul seviyede.”
Erdemoglu Holding, 2017'yi 6 milyar liralık bir ciroyla kapattı, Bu rakamın 1,6 milyar lirası Sasa Polyester'den geliyor. Dünya halı üretiminin yüzde beşini tek başına gerçekleştiren Merinos'un katkısı da 1,6 milyar lira. 530 milyon lira Dinarsu'dan geliyor, Kalan kısımsa Erdemoğlu'nun mobilya, iplik ve ev tekstili sektörlerindeki yatırımlarından geliyor.
İbrahim Erdemoğlu, bundan beş yıl sonraki hedefleri sorulduğunda hemen önündeki raporları incelemeye başlıyor. Eline bir hesap makinesi alp özellikle Sasa'daki yatırımların tamamlandıktan sonraki katkılarını hesaplıyor. Kafasını kaldırdığında kendisinden oldukça emin: "Beş yıl sonra 2023'te Erdemoğlu Holding'in toplam cirosu 5 milyar doların üzerinde olacak." İlk bakışta oldukça yüksek bir hedef gibi görünse de Erdemoğlu'nun geçen üç yılda Sasa'da yarattığı büyük sıçrama, bu hedefi inandırıcı kılmaya yetiyor. Bu gerçekleşirse İbrahim ve Ali Erdemoğlu kardeşlerin her birinin FORBES 100'de dolar milyarderleri ligine yükselmesi hiç sürpriz olmayacak.
Diğer İşler
Gelecek yıllarda Erdemoğlu Holding denilince akıllara çoğunlukla Sasa Polyester gelecek. Yine de Holding, 2017'de Sasa'nın 1,6 milyar liralık katkısını dışarıda bırakırsak "eski" işlerinden 4,4 milyar lira ciro elde etti. Ailenin bir önceki amiral gemisi Merinos Halı, grubun en önemli şirketlerinden olmayı sürdürecek. Dünya makine halı üretiminin yüzde 5'ini tek başına gerçekleștiren Merinos, 2017'yi 1,6 milyar lira ciroyla kapattı. İbrahim Erdemoğlu, Merinos'un dünyadaki pazar payını yüzde 7'e çıkaracaklarını söylüyor. Erdemoğlu'nun 2005'te Dinçkök Ailesi'nden satın aldığı Dinarsu'nun cirosu ise 500 milyon lirayı aşıyor. Mobilya, iplik ve ev tekstili işleri de sessiz ama istikrarlı bir şekilde büyüyor.
Haberin Kaynağı:
Forbes Türkiye / Nisan 2018 Sayısı