Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu, geçen hafta Adana’daki Sasa tesislerini bir grup meslektaşımla birlikte bize gezdirirken 2014-2015 dönemini anımsadı:
- Türkiye’nin 2013-2014’teki polyester ithalatı 1.5 milyar dolardı. Merinos Halı’da bizim hammaddelerimiz arasındaydı. Bu işe girme konusunda zemin yoklamaya başladım.
Makineciler ile Çin’e ve Hindistan’a gidip polyester tesislerini gezdiğini belirtti:
- Dönüşte, “Biz bu işi yaparız” diye düşündüm. Yatırım için arsa aramaya başladım. Tekirdağ’da hazırlıkları süren organize sanayi bölgesi için dönemin Valisi Ali Yerlikaya (şimdi İçişleri Bakanı) ile görüştüm. 2 milyon metrekare yer istedim.
Yerlikaya’nın ilk aşamada 600 bin metrekare yer verebileceklerini söylediğini aktardı:
- Sayın Yerlikaya, “Yatırıma 600 bin metrekare ile başlayın. Zamanla 2 milyon metrekareye çıkarsınız”dedi. Biz de kabul ettik. Ancak, Tekirdağ OSB ile ilgili açılan dava vardı. Yürütmeyi durdurma kararı çıktı.
Erdek’ten Karabiga’ya kadar arsa arayışını sürdürdüğünü ancak gerekli büyüklükte yer bulamadığını kaydetti:
- O günlerde sektörü bilen bir arkadaşımla buluştum. Moralimin bozuk olduğunu görünce sordu, ben de yatırım arsası konusundaki sıkıntımı anlattım. Arkadaşım, “Sabancı Holding Sasa’yı satıyor. Git Sasa’yı al” tavsiyesinde bulundu.
Arkadaşına önce itiraz ettiğini vurguladı:
- “Sasa’nın teknolojisi eski” dedim. Arkadaşım, “Sen zaten büyük arazi arayışında değil misin? Sasa’nın arazisi var. Sıfırdan yatırım yapacağına Sasa’nın teknolojisini yenilersin. Sonra da büyütürsün” dedi.
Böylece Sasa’nın yüzde 51’ini 200 milyon dolarlık toplam değer üzerinden aldıklarını vurguladı:
- Akbank’tan hisseler karşılığı aldığımız teminat mektubunu kullanarak çağrı yaptık. Borsa İstanbul’da Sasa’nın piyasa değeri 130 milyon dolardı. Küçük hissedarlar çağrıya uydu. Bizim hissemiz yüzde 84’ü geçti. Biz Sasa’yı aldığımızda “teknik iflas” durumu söz konusuydu.
Sasa’yı aldıklarında yatırım planlarının hazır olduğunun altını çizdi:
- Bir yandan Sasa’da üretimi, diğer yandan yatırımlarımızı adım adım sürdürdük. 2021 yılına kadar yaptığımız yatırım 1.5 milyar doları buldu. Yatırımlarla birlikte Sasa’da her aşamada teknoloji yenilemesi de yapmış olduk.
Erdemoğlu, Holding Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Şeker, Sasa Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Yardımcısı Güven Kaya, İşletmelerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Ersoy Nisanoğlu ve Sasa CFO’su Şakir Yener’in eşlik ettiği tur ve sohbette son 3 yılda da Sasa’nın arazisinde ek tesisler yaptıklarına işaret etti:
- 1.7 milyar dolara PTA tesisi, 800 milyon dolara da POY tesisi kurduk. POY tesisi devreye girdi. PTA tesisinde yatırım tamamlandı, teknik eksikler giderilince üretime başlayacak.
Sasa’ya 2015’ten buyana Adana’daki arazisinde yaptıkları yatırımın 4 milyar doları bulduğuna dikkat çekti:
- Sasa’da eski makinelerle üretimi sürdürmeye kalksaydık şimdiye kadar 10 kez iflas etmiş olurduk. Nitekim son kalan eski makinelerde üretimi durdurduk. O nedenle yeni yatırıma rağmen yüzde 85 kapasiteyle üretim yapacağız.
Son yatırımla Sasa’ya yüzde 75 düzeyinde bir Sasa daha eklenmiş olacağına vurgu yaptı:
- Şu anda 1.1 milyon ton olan toplam üretimimiz 2025’in 6’ncı ayından itibaren 1.9 milyon tona çıkacak. Hindistan ve Çin’i dışarıda bırakırsak dünyanın en büyük polyester üreticisi olacağız.
Sasa Yönetim Kurulu Üyesi Güven Kaya araya girdi:
- PTA’da ton başına maliyet 110 dolar idi. Yeni yatırımlarla ton başına maliyet 30 dolara kadar inecek.
Erdemoğlu sürdürdü:
- Yeni tesislerde atık suyun yüzde 95’ini yeniden kullanabileceğiz. Ayrıca tesiste üretim sırasında ortaya çıkan ısıyla elektrik de üreteceğiz.
Bu bilgilerin ardından şu iddiayı ortaya koydu:
- Sasa’nın yeni tesislerinde dünyanın en düşük maliyetiyle üretim şansı yakalayacağız.
Erdemoğlu Holding, 9 yıl önce 200 milyon dolarlık toplam değer üzerinden çoğunluk hisselerini aldığı Sasa’yı 4 milyar dolarlık yatırımla dünyada iddialı konuma taşıdı…
Sasa, üretimiyle Türkiye’nin cari açığını 1.5 milyar dolar azaltacak kapıyı açarken ihracatı da gündemine alacak…

25 milyar dolarlık yatırım için ‘Endüstri Bölgesi’ kararı bekliyor

Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu ve ekibiyle sohbet sırasında 2017 yılı Haziran ayını anımsadım. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, medya gruplarının sahipleri, yöneticileri, yazar ve program yapımcılarına verdiği iftarda konuşurken bir yatırımcının sıkıntısından söz etmişti:
- Bir iş insanı bana geldi. 3.5 milyar dolarlık yatırım yapıp, açılışını bana yaptıracağını söyledi.
İftar çıkışı bir-iki mesaj yoklamasıyla söz konusu iş insanının İbrahim Erdemoğlu olduğunu öğrenmiştim:
- Sasa’nın ana hammaddesini üretmek üzere 3.6 milyar dolarlık yatırım planladığımızı KAP’a açıklamıştık. Hatay Dörtyol’da TPAO’ya ait 2.9 milyon metrekarelik arazinin satın alma, kiralama veya tahsisi için Ekonomi Bakanlığı ve Enerji Bakanlığı ile görüşmelerimiz sürüyor.
Erdemoğlu, Adana’daki Sasa tesislerindeki sohbetimizde arsa konusunda yaşanan gelişmeleri şöyle özetledi:

• Biz Dörtyol’daki arazi ile ilgili görüşmeleri sürdürürken Yumurtalık’ta Çalık Holding’e boru hattı için tahsis edilmiş olan alanın süresi doldu. Bunun üzerine o arazi için başvuruda bulunduk.

• Biz başvurduktan sonra bir ara Varlık Fonu söz konusu arazide benzeri yatırıma niyetlendi.

• Derken 3.5 yıl önce Yumurtalık’taki arazinin bize tahsisi konusunda sürecin başlatılması için Sayın Cumhurbaşkanı talimat verdi.

• Dönemin Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Ticaret Bakanı Mehmet Muş ve Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’la görüştük.

• Aradan geçen zaman içerisinde yatırım planlarımızı da büyüttük. O nedenle 11 milyon metrekarelik alan talebinde bulunduk.

• 4.5 milyon metrekarelik bölümü açılan ihalede Hazine’den aldık. 2.5 milyon metrekare de vatandaşlardan topladık, arazi büyüklüğü 6.5 milyon metrekareye çıktı. Arsaya 4 milyar TL dolayında harcama yaptık.

• Arsamız 6.5 milyon metrekareyi bulunca yatırım için ön başvurularımızı yaptık. İzinleri aldık. En son Tarım Bakanlığı’ndan da vize çıktı.

• Şimdi söz konusu arazinin “Endüstri Bölgesi” ilan edilmesini bekliyoruz. “Endüstri Bölgesi” ilanı bugünlerde çıksa bile 2025’te yatırıma mola verip, 2026’da temel atacağız. İlk aşamada 5.5 milyar dolarlık yatırımla başlayacağız.

• Yüzde 100 Sasa’ya ait olacak bu yatırımlar adım adım paraksilen, propan, etilen üretimi derken rafineri ve limanla devam edecek.

• 5.5 milyar dolarlık yatırımı tamamlayıp sonuçlarını gördükten sonra 10 milyar dolarlık yatırıma başlayacağız. Yumurtalık’ta yatırımlarımız 3’er yıl aralıklarla sürecek. Toplamda 25 milyar doları bulacak.

• Yumurtalık’taki yatırımlarımız devreye girince ham petrolden elde edilen hammaddeler, ara ürünler derken nihai ürün ipliğe kadar uzanmış olacağız.

• Yumurtalık yatırımlarımız devreye girince ülkemizin bu alandaki 22 milyar dolarlık ithalatını durdurma şansı yakalayacağız.

4 yabancı, ortaklık için nabız yokluyor, Suudi Arabistan yatırıma çağırıyor

Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu, Yumurtalık’taki yatırım için yüzde 100’ü Sasa’ya ait 5 şirket kuracaklarını belirtti:
- Sasa değil ama kurulacak şirketlerde yüzde 49’ar hisseyi yabancılara verme konusunda tekliflere açığız.
Söz konusu şirketler için şimdiden 4 farklı yabancı şirketin nabız yokladığını bildirdi:
- Arkadaşlarımız ön görüşmeleri yapıyor. Endüstri Bölgesi ilanı netleşmeden ben devreye girmeyeceğim. Liman için Singapur’dan teklif söz konusu.
Suudi Arabistan’dan aldıkları daveti paylaştı:
- Suudi Arabistan, Yumurtalık’ta yapmayı düşündüğümüz yatırımı kendilerine çekmek için teklifte bulundu. Epey cazip önerileri var. Çünkü, biz Yumurtalık’ta yatırımı tamamlayınca Türkiye pazarını kaybetmeleri söz konusu olacak.
Ardından ekledi:
- Ancak biz, “Önce devletimiz, milletimiz” diyen bir aileyiz.

750 bin kişide Sasa hissesi var, değeri yüksek olsa söylerdim

Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu, elinde Sasa hissesi bulunan küçük yatırımcı sayısının 750 bin olduğunu belirtti:
- Sorumluluğumuz çok büyük. İnsanlar bize güveniyor.
Erdemoğlu Holding olarak Sasa hissesi satmayı düşünüp düşünmedikleri sorusuna şu yanıtı verdi:
- Sasa’nın halka açıklık oranını artırmayı düşünmüyoruz.
Erdemoğlu’na 2022 yılı Kasım ayının ikinci yarısında yaptığı açıklama anımsatıldı:
- O günlerde, “Sasa hisselerinin değeri çok yüksek” demiştiniz. Şu anda da aynı durum söz konusu mu?
Soruyu şöyle yanıtladı:
- Yüksek olsa söylerdim…

2031’de Erdemoğlu cirosu 25 milyar doları bulabilir

Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu, 1983 yılında yıllık cirolarının 250 bin dolar düzeyinde olduğunu belirtip, şu kronolojiyi ortaya koydu:

• 1991 yılında ciromuz yıllık 2.5 milyon dolar oldu.

• 2001 yılında yıllık ciromuz 25 milyon dolara çıktı.

• 2011’de yıllık ciromuz 250 milyon dolara yükseldi.

• 2021’de yıllık ciromuz 2.5 milyar doları yakaladı.

• 2031’de hedefimiz yıllık grup ciromuzun 25 milyar doları bulmasını hedefliyoruz.

Mevcut ciroyu sorduk, paylaştı:
- Tüm grup ciromuz 4.5 milyar dolar düzeyinde bulunuyor…

Haberin Kaynağı: Nasıl Bir Ekonomi Gazetesi